اشنایی با انواع گزارش‌های حسابرسی در علم حسابداری

انواع گزارش‌های حسابرسی

مقدمه

گسترش کسب و کار یک مجموعه، نیاز به استفاده از علومی مانند حسابداری را به یک نیاز ضروری تبدیل کرده است. به همین دلیل بسیاری از مجموعه‌ها از حسابداران خبره برای رسیدگی به امور مالی خود استفاده می‌کنند. دانستن اطلاعات مربوط به حسابداری می‌تواند برای هر فردی از جمله صاحبان کسب و کار مفید باشد. در این مقاله قصد داریم تعریف دقیقی از گزارش حسابرسی داشته باشیم و انواع گزارش‌های حسابرسی را با زبانی ساده معرفی کنیم.

تعریفی واضح از گزارش حسابرسی در علم حسابداری

هنگامی که یک فرد (اصولا یک حسابدار خبره ) با بررسی صورت‌های امور مالی یک مجموعه به صورت بی طرفانه، اقدام به ارائه گزارشی برای آن کسب و کار می‌کند، به این گزارش در علم حسابداری گزارش حسابرسی می‌گویند. منظور از صورت‌های امور مالی یک مجموعه در این تعریف، مواردی مانند: ترازنامه، صورت حساب سود و ضرر مجموعه، صورت حساب سود و ضرر جامع و صورت حساب جریان کلیه وجوه نقد می‌باشد.

گزارش حسابرسی در واقع پل ارتباطی بین حسابرس و افرادی مانند: سهامداران مجموعه، اعتبار دهندگان به مجموعه مورد نظر و وام دهندگان (بانک‌ها و سایر مراکزی که به مجموعه مورد نظر وام می‌دهند) آن شرکت می‌باشد. بسیاری از افراد معتقدند گزارش‌های حسابرسی، با بررسی دقیق و موشکافانه اطلاعات مربوط به امور اقتصادی و اسناد مالی شرکت همراه است که این امر منجر به کشف اشتباهات و یا تقلب‌های صورت گرفته در امور مالی هر مجموعه‌ای می‌شود. نکته‌ای که راجع به انواع گزارش‌های حسابرسی بسیار مهم است این است که این گزارشات می‌بایست در مهلت تعیین شده با تمام جزئیات ارائه شوند. در غیر این صورت مجموعه مورد نظر با جریمه بیست در صدی مالیات معلق مواجه خواهد شد.

با انواع گزارش‌های حسابرسی بیشتر آشنا شویم.

همانطور که بیان شد، اهمیت گزارش حسابرسی در بررسی امور مالی مربوط به یک مجموعه بسیار زیاد است. از این رو می‌بایست گزارش‌های حسابرسی با فاصله زمانی حداقل یک سال، ارائه شوند. گزارش‌های حسابرسی انواع مختلفی داشته که هر کدام تعریف و کاربرد مشخصی دارند. در ادامه انواع این گزارشات را نام برده و تعریف می‌کنیم.

• گزارش حسابرسی مشروط: این نوع گزارش حسابرسی در زمانی ارائه می‌شود که شواهد و اسناد به اندازه کافی وجود نداشته باشند. در این نوع حسابرسی، ممکن است حسابرس با مواردی مواجه شود که مطابق با استانداردهای حسابرسی نباشد، اما اهمیت آن‌ها زیاد نبوده و اساسی نمی‌باشند. در این گونه موارد حسابرس می‌تواند با اضافه نمودن توضیحاتی بیشتر، انحراف از استانداردهای حسابرسی را برای کلیه استفاده کنندگان در متن گزارش حسابرسی، بیان کند.
• گزارش حسابرسی مردود: در میان انواع گزارش‌های حسابرسی،گزارش حسابرسی مردود در مواقعی ارائه می‌شود که در گزارشات مربوط به امور مالی اصول حسابداری رعایت نشده باشد. در واقع در زمانی که یک یا چند انحراف از استانداردهای مربوط به علم حسابداری در گزارشات حسابرسی مشاهده شود، گزارش حسابرسی تحت تاثیر اثرات اساسی این انحرافات قرار می‌گیرد و گزارش حسابرسی مردود اعلام خواهد شد.
• گزارش حسابرسی عدم اظهار نظر: هنگامی که یک حسابرس در هنگام بررسی گزارشات مالی یک مجموعه با ابهاماتی مواجه شود که محدودیت اساسی برای بررسی و ارائه گزارش ایجاد می‌کند، گزارش حسابرسی عدم اظهار نظر اعلام خواهد شد. معمولا ابهامات در این نوع حسابرسی به گونه‌ای است که اظهار نظر راجع به امور مالی مجموعه با مشکل مواجه می‌شود.
• گزارش حسابرسی استاندارد: این نوع گزارش همانطور که از نامش مشخص است، کاملا مطابق با اصول حسابداری بوده و استانداردهای علم حسابداری را دارد. این نوع گزارش حسابرسی با نام هایی چون:گزارش مقبول، گزارش مطلوب، گزارش استاندارد . گزارش غیرمشروط نیز شناخته می‌شود.

چند نوع حسابرس در علم حسابداری تعریف شده است؟

حال که با انواع گزارش‌های حسابرسی در علم حسابداری آشنا شدیم، لازم است تا با انواع حسابرس نیز آشنا شویم. به طور کلی دو نوع حسابرس در علم حسابداری تعریف شده است. که شامل: حسابرسان داخلی و حسابرسان مستقل می‌باشند.

• حسابرسان داخلی: منظور از حسابرسان داخلی، حسابرسانی هستند که در مجموعه مورد نظر فعالیت دارند و عضوی از پرسنل آن مجموعه محسوب می‌شوند. حسابرسان داخلی پل ارتباطی میان اعضای هیئت مدیره و سازمان مورد نظر می‌باشند. حسابرسان داخلی موظف هستند که گزارشات و مستندات مالی سازمان را در دوره‌های زمانی مشخص که به صورت هفتگی، ماهانه و یا سالانه تعیین می‌شود، به اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل ارائه کنند. به بیانی دیگر حسابرسان داخلی وظیفه دارند تا به بررسی امور مالی داخلی سازمان مورد نظر بپردازند.
• حسابرسان مستقل: حسابرسان مستقل نوعی دیگر از انواع حسابرسان هستند که با نام حسابرسان خارجی نیز از آن‌ها یاد می‌شود. حسابرسان خارجی می‌توانند موسسات و یا اشخاصی باشند که در حوزه حسابرسی فعال هستند. حسابرسان مستقل مانند حسابرسان داخلی با انواع گزارش‌های حسابرسی، آشنا هستند. حسابرسان مستقل معمولا قراردادهایی را با سازمان مورد نظر تنظیم می‌کنند و طبق آن کلیه امور حسابداری و حسابرسی را مطابق با استانداردهای تعریف شده در علم حسابداری انجام می‌دهند. حسابرسان خارجی موظفند بعد از رسیدگی به امور مالی سازمان مربوطه، نتیجه را به صورت گزارش به صاحبان سهام و اعضای هیئت مدیره سازمان ارائه دهند. حسابداران خارجی پل ارتباطی بین صاحبان شرکت و اعضای هیئت مدیره می‌باشند.

آشنایی با انواع استانداردها در حسابرسی

• استاندارد عمومی حسابرسی

در این استاندارد ذکر شده است که تنها یک حسابرس با تجربه که تحصیلات مربوط به حوزه حسابداری دارد، صلاحیت حسابرسی به امور مالی و ارائه گزارش را دارد. علاوه بر آن حسابرس مورد نظر می‌بایست از نظر مالی کاملا مستقل بوده و به سازمانی که وظیفه انجام امور حسابرسی آن را بر عهده دارد، وابستگی مالی نداشته باشد.

• استاندارد حسابرسی گزارشگیری

صورت حساب‌های امور مالی یک سازمان می‌بایست مطابق با اصول علم موجود در حسابداری باشند. حسابرس نیز موظف است تا نظر عادلانه و علمی خود را راجع به صحت اطلاعات مالی ارائه شده توسط سازمان مربوطه ارائه دهد و در صورتیکه مغایرتی در صورت‌های مالی سازمان مشاهده می‌کند، با ارائه انواع گزارش‌های حسابرسی گزارش دهد.

• استاندارد حسابرسی میدانی

در این استاندارد بیشترین تمرکز روی مدارک لازم برای حسابرسی و جمع آوری صحیح آن‌ها می‌باشد. بنابراین برنامه ریزی‌های ضروری برای اجرای امور، تسلط بر امور و جمع آوری مستندات در این استاندارد قرار می‌گیرد.